Marianne Koot
Procesbegeleider innovatietrajecten mbo & Founder Platform GirlZ Choice
‘Inmiddels pas ik Appreciative Inquiry toe op de vierkante centimeter’
Al ruim dertig jaar ben ik werkzaam in het middelbaar beroepsonderwijs. Daar begeleid ik innovatietrajecten met teams. Ook zet ik mij in om de positie van mbo-meiden in de maatschappij en op de arbeidsmarkt te verbeteren. Ik begeleid hen zodat zij vanuit zelfvertrouwen werk durven maken van hun ambitie. Want voor mbo’ers is het zo belangrijk om te ervaren wat ze wél kunnen, merkte ik. Via een collega kwam ik voor het eerst in aanraking met Appreciative Inquiry (AI). Deze benadering raakte mij omdat ik zag wat een mooie gesprekken dit opleverde en hoeveel dit losmaakte bij mensen.
Wat ik zo interessant vind aan AI, is de gelijkwaardigheidsgedachte die erachter schuilt. Ieders verhaal doet ertoe en wordt gehoord. Die verhalen geven vervolgens een andere manier van kijken in een verandertraject. Het op een waarderend-onderzoekende manier luisteren naar de verhalen van alle betrokkenen is ontzettend waardevol om een verandering de juiste richting te kunnen geven. In het onderwijs schieten we nogal eens uit de startblokken, zonder stil te staan bij wat een verandering vraagt. Om dat beter onder de knie te krijgen, meldde ik me aan bij het lerend netwerk.
Het is een bijzondere ervaring om in het lerend netwerk tegelijkertijd deelnemer en beoefenaar van AI te zijn. De begeleiders brengen je niet alleen principes achter de waarderende benadering bij, ze zijn de benadering ook. Ze beheersen een ‘AI uitstraling’. Dat inspireerde mij om een andere rol aan te nemen in het project dat ik in het kader van het netwerk uitvoerde, en waarin ik toepaste wat ik leerde: ‘being AI instead of doing AI’. Ik leerde om als procesbegeleider bewust op mijn handen te gaan zitten, de inhoud uit een groep zelf te laten komen. En om me te beperken tot richting geven aan de hand van waarderende werkvormen. Door daarmee gedurende het lerend netwerk gewoon te gaan oefenen, en door de intervisie in de actieleergroep achteraf, vielen steeds de kwartjes. Mijn groepsgenoten hielden me dan de juiste spiegel voor. In combinatie met alle werkvormen en leidraden die ons werden aangereikt, kon ik mijn houding, mijn manier van vragen stellen in mijn werkpraktijk steeds meer gaan verfijnen.
Nog altijd daag ik mezelf uit om overal die waarderende insteek toe te passen, hoe kort de sessie ook is. Dat noem ik ‘AI toepassen op de vierkante centimeter’. Ik begin een groepssessie met een passende check-in vraag, om met en in de groep te verbinden en de juiste energie los te krijgen. En altijd probeer ik me bewust te blijven van mijn woordkeuze. Ik ga bij de start van een traject met een groep op zoek naar de juiste centrale topic-vraag, in plaats van die zelf te bedenken en aan hen te stellen. En tijdens de intake van een traject zet ik AI-elementen in om de opdrachtgever te laten ervaren hoe ik werk. Tijdens het lerend netwerk heb ik mijn rugzak gevuld. Ik ervaar het als een cadeautje.
